Để đạt kết quả như trên là cả hành trình thấm đẫm nhân ái, đầy trách nhiệm của những cựu chiến binh (CCB) và lực lượng Công an xã, an ninh trật tự (ANTT) cơ sở mở lối cho người từng lầm lỡ vững vàng trên con đường hoàn lương, làm người có ích.

Vĩnh Long là địa bàn rộng với 11 thôn, dân cư đông trên 7.000 nhân khẩu; tiếp giáp với 2 thị trấn Hồ Xá, Bến Quan (huyện Vĩnh Linh), có đường QL1A, có nhà ga, nhiều doanh nghiệp thu hút lao động các nơi khác đến. Bên cạnh sự thuận lợi để phát triển kinh tế thì cũng nảy sinh, tiềm ẩn tội phạm và tệ nạn xã hội. Trên thực tế, địa bàn đã xảy ra nhiều vụ phạm pháp hình sự và số lượng người chấp hành án phạt tù có nhiều biến động tăng, mặt khác một số đối tượng chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương “chông chênh” trong quá trình hòa nhập cộng đồng, nguy cơ tái phạm cao.

Trước tình hình này, vào năm 2018, UBND xã Vĩnh Long chỉ đạo Hội CCB xã phối hợp với Công an xã ra mắt Mô hình Giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù tái hòa nhập cộng đồng. Theo đó, hai CCB và một đồng chí Công an xã (chủ yếu là lực lượng ANTT cơ sở) sẽ đồng hành giúp một người chấp hành xong án trở về địa phương. Từ kế hoạch trên, tất cả người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương đều được tiếp nhận, quản lý, giám sát, giáo dục, hỗ trợ các thủ tục và cấp lại các giấy tờ khi có yêu cầu; cũng như tạo điều kiện giúp đỡ họ xóa bỏ mặc cảm, nghi ngại, xây dựng cuộc sống. Tuy nhiên, để làm được điều này, đòi hỏi thành viên mô hình phải kiên trì, thấu hiểu và bao dung mới có thể tiếp cận, lắng nghe và hành động hiệu quả. Là người gắn bó với mô hình ngay từ ngày đầu nên Chủ tịch Hội CCB xã Vĩnh Long Võ Duy Lực rất hiểu những khó khăn gặp phải trong quá trình triển khai, đặc biệt là việc tiếp cận ban đầu. Bởi người trở về địa phương sau chấp hành án phạt tù thường có tâm lý sợ bị kỳ thị, thiếu tự tin để gặp gỡ giao tiếp với mọi người. Vì thế, có nhiều trường hợp phải qua nhiều thời gian chia sẻ, vận động mới “mở khóa” được tâm tư của họ. Sau khi cảm nhận sâu sắc được tin tưởng, được quan tâm, đã giúp họ vượt qua “bóng tối” quá khứ và cũng tin vào chính bản thân mình. Với những CCB và Công an xã, dù bao nhiêu vất vả, gian nan mà đổi lại được những đổi thay tích cực đó là điều ý nghĩa biết bao. Cùng với sự phối hợp chặt chẽ của gia đình, của tổ chức, đoàn thể, doanh nghiệp, người chấp hành xong án phạt tù trên địa bàn xã Vĩnh Long đã từng bước hòa nhập cộng đồng một cách tích cực, thực hiện tốt các quy định của địa phương, làm ăn kinh tế phát triển, vươn lên.

Một trong những kết quả nổi bật của mô hình tại xã Vĩnh Long là hỗ trợ vay vốn và kết nối với doanh nghiệp để tiếp nhận người chấp hành xong án phạt tù làm việc. Từ đây, anh Lê Thế M. đã có công việc lái máy, nâng bốc gỗ. Không chỉ anh M., 4 trường hợp khác được 3 công ty hoạt động trên địa bàn tiếp nhận làm việc. Nhiều trường hợp khác đã tiếp cận được nguồn vốn vay để học nghề, sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt là nguồn vốn vay theo Quyết định 22 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù. Có 3 trường hợp được vay tổng cộng 310 triệu đồng làm ăn, hiện đang hoạt động hiệu quả, thu nhập ổn định. Nhìn vào nỗ lực của những người đi trước, những trường hợp mới chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương thời gian gần đây đã tự tin hơn khi được các CCB và lực lượng ANTT cơ sở gặp gỡ, sau đó còn giới thiệu viết đơn tham gia Đoàn Thanh niên hay Hội Nông dân để tham gia nhiều hoạt động tập thể hữu ích cũng như có cơ hội đóng góp, cống hiến.

Qua rà soát, thống kê người chấp hành xong án trên địa bàn xã Vĩnh Long là 24 người, hiện đang cư trú tại địa phương là 13 người. Được giúp đỡ, 5 năm qua, không có trường hợp tái phạm; 9 người đã được xóa án tích. Những người còn lại cũng không ngừng chứng minh nỗ lực hoàn lương. Tất cả họ đang từng ngày vươn lên trong cuộc sống bằng lao động chân chính, lối sống lành mạnh, nghiêm túc và đầy tin tưởng.

Bảo Hà